7 Marsi – Dita e Mësuesit

7 mars - Dita e MesuesitNga Tina LULGJURAJ 

Në kalendarin e festave të ndryshme, vende të ndryshme shënojnë e kremtojnë data të ndryshme nga historia e tyre. Për ne shqiptarët, një ndër datat me rëndësi kombëtare është 7 Marsi – Dita e Mësuesit , e cila shënohet si një ngjarje me shumë rendësi kulturore dhe kombëtare në të gjitha trojet e banuara me shqiptarë, duke përfshire edhe mergaten gjithëshqiptare të shpërndare neper botë. Është e pakontestueshme se arsimi, kultura dhe gjuha janë shpirti i një kombi. Për të ruajtur, arsimin, kulturën, shkencën dhe artin e kombit tonë u flijuan shumë veprimtarë.

Shteti shqiptar që nga viti 1960 ka vendosur që 7 marsi të jetë ditë feste, në shenjë përkujtimi të themelimit dhe të punës së Mësonjëtores së parë shqipe të Korçës.
Në Shqipëri 7 Marsi- Dita e Mësuesit- për herë të parë ka filluar të festohet me 7 Mars 1960. Kurse në Kosovë, Ilirdë, Luginë të Preshevës dhe Mal të Zi Dita e Mësuesit filloi të festohet pas viteve 1990. Kjo datë sivjet përkon me 128 vjetorin e “Mësonjëtores së Parë Shqipe të Korçës”. Mësonjëtorja e Korçës ishte fryt i përpjekjeve të përbashkëtash atdhetare të shoqërive patriotike shqiptare të mërgimit të shtyrë për një fitore për gjithë lëvizjen kombëtare. Mësimi Tina Lulgjuraji shqipes deri atëherë bëhej fshehurazi nëpër shtëpi private, ngase ishte i ndaluar nga administrata e pushtuesit osman dhe i anatemuar e përndjekur nga propaganda klerofashiste greke. Mësonjëtorja e parë e Korçës ishte shkolla e parë publike në gjuhën shqipe asokohe. Fillimisht ajo Shkollë kishte 35 nxënës, por pas tre muajve numri i nxënësve arriti në 60, kurse vitin e dytë ai numër arriti në 300 nxënës. Në te mësohej, lexohej dhe këndohej vetëm shqip. Ishte kjo një fitore e madhe e Rilindjes Kombëtare Shqiptare, prandaj ka mbetur simbol i ruajtjes së identitetit, dimensionit, lirisë dhe progresit kombëtar. Mësuesit e parë ishin Pandeli Sotiri, Thoma Sina, Thoma Avrami, etj., ndërsa drejtuesit e shquar të asaj Shkolle ishin: Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçi, etj. Kur e përkujtojmë atë ditë të shënuar, duhet të kemi parasysh se asokohe populli ynë ishte nën pushtimin otoman, dhe nën presionin e egër të klerit ortodoks grek dhe propagandës dashakeqe sllave (serbe, bullgare e ruse). Këta deri atëherë nuk lejonin mësimin në gjuhën shqipe, por vetëm në gjuhën greke ose turke dhe atë kryesisht mësime fetare. Në Mësonjëtoren e Korçës mësimi i të gjitha lëndëve zhvillohej në gjuhën shqipe, dhe ishte kjo shkollë laike dhe kombëtare, në të cilën mësimet i vijonin nxënës të të gjitha shtresave dhe djem e vajza bashkë.
Për historinë, periudha prej vitit 1887 deri më sot është e shkurtër, por për popullin tonë është periudhë e arritjeve të mëdha në lëmin e arsimit, kulturës, shkencës. Me rastin e hapjes së Mësonjëtores së parë shqipe në Korçë, Naim Frashëri shkroi këto vargje:

Hapu, hapu errësirë,
Pa jakë tëhu o dritë,
Se arriti kohë e mirë,
U gdhi nata – u bë ditë!
– – – – – – – – – – – – – – – –
Lumja ti moj Korçë o lule,
Q’i le pas shoqet e tua,
Si trimi në ball u sule,
Të paçim për jetë hua!

Dita e Mësuesit është dita kur i kujtojmë mësuesit tanë prej ditës së parë të shkollës. Por i kujtojmë me respekt edhe mësuesit e të gjithë brezave, dhe të paktën njëherë në vit i falënderojmë ata për gjithë punën e vyeshme e të vështirë, por me shumë rëndësi, që kanë bërë për arsimimin tonë kombëtar. Nuk thuhet kot se mësuesit janë arkitektët e kombit. Ata i arsimojnë, edukojnë, formojnë, reformojnë dhe transformojnë nxënësit e tyre në qytetarë të vyeshëm, të denjë e autoritativë. Në këtë mënyrë krijojnë potencial me vlera të larta njerëzore e patriotike. Edhe personalitetet me gradat më të larta të çfarëdo profesioni e me pozitat më të larta të arritura, i kujtojnë me respekt mësuesit e vet të parë dhe të gjithë periudhës së arsimimit të tyre. Ky edhe është satisfaksioni më i madh i mësuesve për punën, angazhimin, mundin, sakrificën dhe kontributin e dhënë. Pas emrit nënë, emri mësues është më i përhapuri, më së shpeshti i përmendur dhe më i dashuri te njerëzit.