Nga Dr. Pashko R. Camaj, Doktor i Shkencave të Shëndetit Publik
Nënvarianti i fundit i Koronavirusit që u bë dominues nëEvropë, Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera është gjithashtu, në shumë mënyra, më i transmetueshmi deri tani. NënvariantiBA.5 i variantit bazë Omicron duket të jetë më ngjitës se çdoformë e mëparshme e virusit. Me sa duket është më mirë nëshmangien e antitrupave tanë, që do të thotë se mund të ketë mëshumë gjasa të shkaktojë infeksione të reja dhe përsëritje tëinfeksioneve. Vaksinat vazhdojnë të jenë mbrojtja jonë më e mirë. Madje, ka edhe injeksione përforcuese specifike tëOmicron në zhvillim që, në muajt e ardhshëm, mund t’i bëjnëvaksinat më të mira, më efektive kundër BA.5 dhe varianteve tëtij gjenetikë. Megjithatë, rrëmuja e vazhdueshme e BA.5 nëgjysmën e planetit është një kujtesë e fortë se pandemia COVID nuk ka mbaruar. Të dhënat e fundit sugjerojnë se nënvariantet e reja të Omicron ka të ngjarë të jenë në gjendje të çojnë në rritjetë infeksioneve në popullatat me nivele të larta të imunitetit tëvaksinës, si dhe me imunitet natyral ndaj BA1 dhe BA2. VirusetBA.4 dhe BA.5 duket se kanë më shumë gjasa t’u fshehurantitrupave në të rriturit plotësisht të vaksinuar dhe të përforcuarkrahasuar me nënvariantet e tjera të Omicron, duke rriturrrezikun e infeksioneve të përhapjes së vaksinës Covid-19. Këtorezultate tregojnë për një rrezik më të lartë për riinfeksione, madje edhe te njerëzit që kanë njëfarë imuniteti paraprak kundërvirusit. Qendra Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) vlerësonë se 95% e popullsisë së SHBA-vetë moshës 16 vjeç e lart kanë disa nivele të antitrupave kundërKoronavirusit që shkakton Covid-19 përmes vaksinimit, infeksionit ose të dyjave.
ÇFARË JANË NËNVARIANTET E REJA?
Edhe pse nënvariantet që po shfaqen pritet të jenë më tëtransmetueshme, në fund të fundit është se ndikimi i një rritjejeBA.5 ose çfarëdo nënvarianti që vjen më pas nuk do të jetë nëshkallën që e pamë gjatë dimrit të kaluar. Jemi në një pozicionmë të mirë për të menaxhuar më mirë. Kombinimi iinfeksioneve të mëparshme dhe vaksinimeve vazhdon të jetëmbrojtës. Ndërsa numri i infeksioneve ka vazhduar të rritet nëmuajt e fundit, shtrimet në spital kanë mbetur të qëndrueshmeose me rritje të lehta, ka më shumë mjete për të trajtuar njerëzitqë sëmuren. Pra, si me llojet dhe variantet e mëparshme, nënvariantet e reja nuk kanë qenë aq vdekjeprurëse sa llojet e mëparshme, por këto përhapen më shpejt. Shqetësimi është se me më shumë njerëz të infektuar, shanset për shfaqjen e mutacioneve dhe varianteve të reja vetëm rriten. Më shumëinfeksione mund të nënkuptojnë gjithashtu një shans më të lartëqë njerëzit të zhvillojnë COVID-19 afatgjatë te shtresa e më tërrezikuarve.
A PO RIINFEKTOHEN NJERËZIT?
Në fazat e mëparshme të pandemisë, riinfeksionet e dokumentuara ishin të rralla. Ishte e pritur se një infeksion me variantin origjinal, ose (për një periudhë të shkurtër) tëvaksinuarit plotësisht mund të të linte mjaft të sigurt se isheimun ndaj COVID. Në verën e vitit 2021, varianti Delta dhemasat paraprake lehtësuese sollën infeksione rutinë. Dhe më pas, në fund të vitit 2021, vala e parë e Omicron infektoi milionaamerikanë, duke përfshirë shumë që tashmë ishin përballur me variantet e mëparshme. Nuk është e qartë se sa shpejt dhe sashpesh ndodhin riinfeksionet. Disa studime të kohëve të funditkanë treguar se është e mundur të riinfektohesh me një variant tjetër ose edhe një nënvariant tjetër omikron. Por këtoriinfeksione duket se janë ende të rralla dhe me simptome shumemë të lehta se ato që kemi pare në fillim të pandemisë.
A DO TË JETË COVID ME NE EDHE SHUMË MË GJATË?
Sa më gjatë të zgjasë virusi SARS-CoV-2, ai mund të bëhet njëtjetër Koronavirus i zakonshëm që shkakton një ftohje tërendomtë, nuk ka më shumë gjasa t’i dëmtojë më shumë pritësite tij herën e pestë që i infekton se sa herën e parë. Një e ardhmee mundshme për SARS-CoV-2 është se ai do të bëhet si katërKoronaviruset e tjerë sezonalë, nivelet e të cilëve zbehen me stinët, zakonisht arrijnë kulmin në dimër dhe zakonishtriinfektojnë njerëzit çdo tre vjet ose më shumë. Pyetja kryesoreështë nëse simptomat do të bëhen gjithnjë e më të buta dhe nëseproblemet me COVID-in e gjatë do të zhduken ngadalë, apo do të vazhdojë të qëndrojë si tani dhe të vazhdojë të jetë një problem serioz për shëndetin publik.
Në përgjithësi, ne po përmirësohemi në luftën kundërCOVID. Duke qenë se të gjitha të tjerat janë të barabarta, sistemi imunitar mbron më me shkathtësi të njëjtin patogjen – ose variante të tij – me çdo ekspozim. Por mbrojtja e sistemittonë imunitar nuk është gjithçka ose asgjë. Edhe antitrupat e gjeneruar nga variante të tjera kanë ruajtur njëfarë fuqie për tëneutralizuar Omikronin shumë të ndryshuar. Dhe sistemiimunitar është shumë më tepër se vetëm antitrupat. Qelizat T ndihmojnë në nënshtrimin e virusit pas infektimit, duke zvogëluar ashpërsinë e sëmundjes dhe duke parandaluarvdekjen. Lajmi i mirë është se pjesët e Koronavirusit që qelizatT njohin kanë mbetur kryesisht të pandryshuara që kur virusishpërtheu në skenë në vitin 2019 – gjë që shpjegon pse vaksinatkundër atij lloji origjinal kanë mbetur kaq efektive nëparandalimin e shtrimit në spital dhe vdekjes. Të pretendosh, pasi që çdo infeksion do të dëmtojë sistemin tuaj imunitar, pavarësisht se sa të buta janë simptomat, është një fyerje përsistemin tonë imunitar.
COVID është një krizë e jashtëzakonshme e shëndetit publik me efekte të panjohura afatshkurtra dhe afatgjata në shëndetin e njeriut dhe faktet e pasakta të përdorura për nxitjen e frikës nukjanë të dobishme. Serioziteti i pandemisë flet vetë, pormanipulimi i një publiku të lodhur nga pandemia me gënjeshtraqë shkaktojnë dëshpërim nuk është mënyra për t’i bërë ata tëdëgjojnë. Megjithatë, është keq që kemi valë të vazhdueshmeriinfeksionesh edhe nëse ato janë çdo disa muaj dhe jo çdo disajavë. Edhe infeksionet e lehta mund të çojnë në COVID të gjatë; megjithëse sa shpesh ndodh kjo është ende për debat, përpjekjapër të shmangur infeksionin është ende një pozicion shumë iarsyeshëm që dikush mund të zgjedhë të marrë, edhe pse ndihetsi një pozicion gjithnjë e më i pazakontë. Një gjë që mbetet e qëndrueshme: nëse ekspozohemi dhe infektohemi me COVID, për herë të parë ose herën e dytë, trupi jonë do të përgjigjetshumë më mirë nëse paraprakisht ne vaksinohemi kundërKoronavirusit.